ایدهی بکر مجموعه کتابهای ارباب حلقهها چطور به ذهن تالکین رسید؟
حتی اگر اهل کتاب هم نباشید، حتما اسم مجموعه کتابهای ارباب حلقهها به گوشتان خورده است. این کتاب آنقدر مشهور شد که بهعنوان یکی از تأثیرگذارترین کتابهای ادبیات قرن ۲۱ شناخته میشود. این کتاب شاهکار، اثر زبانشناس و نویسندهی بزرگ، جی.آر.آر تالکین است که با فروش بیش از ۱۵۰ میلیون نسخه از آن در سرتاسر جهان تبدیل به دومین کتاب پرفروش دنیا شد. ارباب حلقهها با بهره از عناصر حماسی و اسطوره در ژانر فانتزی حماسی قرار میگیرد. کتاب ارباب حلقهها در سه جلد منتشر شده است؛ کتاب اول یاران حلقه، کتاب دوم دو برج، کتاب سوم بازگشت پادشاه. این اثر تاکنون افتخارات و جوایز بیشماری را در دنیای ادبیات به دست آورده است؛ برندهی جایزهی نیویورک هرالد تریبون برای بهترین کتاب تخیلی نوجوانان، کسب جایزهی بینالملی داستان خیالپردازی در سال ۱۹۵۷ بهعنوان بهترین نویسندهی خیالپردازینویس برای کتاب ارباب حلقهها. همچنین بعد از کتاب داستان دو شهر نوشتهی چارلز دیکنز، به ترتیب کتابهای ارباب حلقهها و هابیت پرخوانندهترین آثار حماسی جهان هستند.
جان رونالد روئل تالکین که بود و چطور ایدهی کتاب ارباب حلقهها به ذهنش رسید؟
جان رونالد روئل تالکین John Ronald Reuel Tolkien که به اختصار جی.آر.آر تالکین نامیده میشود متولد ۳ ژانویهی ۱۸۹۲ در بلومفوتین، آفریقای جنوبی و در گذشتهی ۲ سپتامبر ۱۹۷۳، نویسنده، شاعر، زبانشناس و استاد دانشگاه بود. او در دانشگاه آکسفورد تحصیل كرد و در جنگ جهانی اول شركت داشت. سپس صاحب کرسی استادی ادبیات و زبان انگلیسی و آنگلوساكسون در دانشگاه آکسفورد از سال ۱۹۲۵ تا ۱۹۵۹ شد. کودکی جان تالکین در فقر و فقدان زودهنگام والدینش و سکونت در دهکدهی سیرهولمیل در بین مزارع، چمنزارها و ساختمانهای قدیمی گذشت.
تالکین علاقهی زیادی به ساخت زبانهای ساختگی و البته علمی داشت. شاید بتوان گفت که او تنها کسی است که توانسته است ۱۵ زبان بسازد؛ با این حال، توصیهی تالکین به کسانی که علاقهمند به زبان بینالملل هستند این است که: «از اسپرانتو پشتیبانی کنید.» علاقه به زبان تا آنجا در او ریشه داشت که در جایی گفته است که انگیزهاش از نگارش کتابهای تخیلیاش مانند ارباب حلقهها این بوده است که زبانهای فراساختهی او در آن صحبت شود.
تالکین با سه گانهی حماسی و اعجابآور خود، یعنی ارباب حلقهها به شهرتی جهانی رسید. اما شاید برای خیلی از شما سؤال باشد که این ایدهی بکر و جذاب چطور به ذهن تالکین رسید؟ در پاسخ باید گفت که همه چیز از یک جملهی عجیب شروع شد.
«در سوراخی داخل زمین، یک هابیت زندگی میکرد.» این چند کلمهی ساده که یک جملهی عجیب را شکل دادهاند، در یک ورق، هنگام تصحیح برگههای دانشآموزان، با خطی ناخوانا نوشته شده بود و تالکین با خواندن این جملهی اعجابآور ایدهی نوشتن داستان هابیت در سال ۱۹۳۷ به ذهنش رسید کتابی که منبع اصلی ارباب حلقهها شد. این کتاب ابتدا در بریتانیا، به چاپ رسید و یک سال بعد نیز، در آمریکا منتشر شد. کتاب هابیت اثر جی.آر.آر. تالکین تاکنون به بیش از ۲۵ زبان زندهی دنیا ترجمه شده است.
تالکین، علاوه بر کتابهای ذکر شده، که معروفتر و شناختهشدهتر هستند، آثار داستانیِ دیگری به نامهای، ماجراهای تام بامبادیل و میرود راه پیوسته تا آن سو، فرزندان هورین که پس از مرگش منتشر شدند، این کتابها دربارهی موضوعی که آنها را رشته افسانه (Legendarium) مینامید و در اصل یک اسطورهشناسی خیالی برای گذشتهی دور زمین است، نوشته شدهاند. اصطلاح رشته افسانه، از سوی تالکین برای توصیف افسانهسازیهایش دربارهی داستان میان زمین به کار رفته است. افسانههای سرزمین میانی تالکین دربارهی تاریخ خیالی زمین در دورههای باستان یعنی چندهزار سال پیش از دورهی معاصر است. به رشته افسانههای تالکین اغلب افسانههای سرزمین میانی هم گفته میشود. این افسانهها شامل موجوداتی افسانهای مانند هابیتها، الفها، دورفها، ترولها، گابلینها، اورکها و غیره میباشد. سرانجام جان تالکین پس از خلق شاهکارهایی در دنیای ادبیات در سال ۱۹۷۳ درگذشت و در دهکدهی وولورکوت (Wolvercote) به خاک سپرده شد.
هابیتها چه موجوداتی هستند و داستان کتاب هابیت دربارهی چیست؟
هابیت یا آنجا و بازگشت دوباره، یک رمان تخیلی در ژانر کودکان و نوجوان است که توسط تالکین در ۲۱ سپتامبر سال ۱۹۳۷ منتشر شد و توجه و استقبال منتقدین و خوانندگان را به خود جلب کرد. این کتاب نامزد دریافت Carnegie Medal و جایزهی New York Herald Tribune را برای بهترین رمان نوجوانان دریافت کرد. اما قبل از اینکه به اصل ماجرا و قصهی هابیت بپردازیم بهتر است بدانید که اصلا منظور از هابیت چیست؟
هابیتها گونهای ازموجودات تخیلی در رمانهای تالکین هستند که در سرزمین میانه (سرزمینی تخیلی) و شایر (شمال غربی سرزمین میانه) زندگی میکنند. هابیتها اولینبار در کتاب هابیت تالکین مطرح شدند که ایدهی شکلگیری آن هم شرح داده شد. این کتاب، هابیتها را موجوداتی کوچک وصف میکند که نصف قد انسان را دارند و بالغترین آنها از چشم یک الف Elf (نام موجودی خیالی از افسانههای فولکلور ژرمنی است. الفها قد یک بچه را دارند.) هابیتها لباسهایی به رنگ روشن میپوشند، کفش به پا نمیکنند (کف پاهایشان به طور طبیعی پوستی چون چرم دارد) و پاهایشان پوشیده از موهای ضخیم و مجعد است و به لحاظ رفتاری و اخلاقی هابیتها موجوداتی مهماننواز، صمیمی، مهربان، خانه و خانواده دوست و به دور از تنش و هیجان که در آرامش به سر میبرند، خوشرو، خوش خوراک و به دور از ماجراجویی هستند.